Ο «Αμερικάνος» του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη  είναι μια συναρπαστική ιστορία αγάπης και ξενιτιάς. Η παράσταση σε σκηνοθεσία-ερμηνεία του Θανάση Σαράντου και μουσική Λάμπρου Πηγούνη  βασίζεται στο αριστουργηματικό διήγημα του Σκιαθίτη συγγραφέα έχει παρουσιαστεί σε πάνω από 50 πόλεις από άκρη σε άκρη της Ελλάδας και την έχουν παρακολουθήσει πάνω από 80.000 θεατές.

Πρόκειται για μια ιδιαίτερη θεατρική μεταφορά του ομώνυμου κλασικού διηγήματος «Ο Αμερικάνος» του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη για έναν ηθοποιό κι ένα μουσικό. Ο ήρωας είναι «ξένος μέσα στον κόσμο του». Φυσικά, δεν είναι ούτε ξένος ούτε Αμερικάνος. 

Σύνοψη

Ο «Αμερικάνος», o Τζων Στόθισον, είναι ένας Έλληνας μετανάστης, που ύστερα από 25 χρόνια επιστρέφει στο νησί του αλλά δεν τον αναγνωρίζει κανείς. Περιπλανάται μόνος στην αποβάθρα του λιμανιού και τριγυρνά στα σοκάκια της μικρής συνοικίας και στα χαλάσματα του πατρικού σπιτιού του. Το μόνο που τον κάνει να συνεχίζει να ελπίζει είναι ο έρωτας: η ελπίδα ότι η αγαπημένη του ίσως είναι ακόμα εκεί και τον περιμένει. Ακριβώς όπως ο Οδυσσέας, που γύρισε για να ξαναβρεί τη χαμένη του Ιθάκη στα μάτια της πιστής του Πηνελόπης.

Ο «Αμερικάνος» του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη είναι μια ιστορία αγάπης και ξενιτιάς. Θα μπορούσε να είναι η ιστορία κάθε μετανάστη. Ίδια κι απαράλλαχτη με αμέτρητα προσωπικά και οικογενειακά δράματα, που γνώρισε η Ελλάδα εκείνης της εποχής, αλλά και κάθε εποχής. Αμέτρητοι ήταν οι νέοι που μπροστά στην αμείλικτη φτώχεια και την επιτακτική ανάγκη εγκατέλειψαν σπίτι, γονείς, αγαπημένες, αποφασίζοντας τη βουτιά στο άγνωστο: Ευρώπη, Αμερική, Αυστραλία –το όνομα που έπαιρνε ανάλογα με την περίσταση ο τελικός προορισμός, η ονειρεμένη «γη της Επαγγελίας». Ο «Αμερικάνος» του Παπαδιαμάντη δεν είναι παρά ο μετανάστης απανταχού της γης.

Η παράσταση

Η εταιρεία Θεάτρου «Ηθικόν Ακμαιότατον» παρουσιάζει την παράσταση «Ο Αμερικάνος» βασισμένη στο κλασικό διήγημα του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη. «Ο Αμερικάνος» ζωντάνεψε για πρώτη φορά επί σκηνής τον Δεκέμβριο του 2009 στο μικρό θέατρο Άλεκτον του Μεταξουργείου και παίζεται αδιαλείπτως με επιτυχία έως σήμερα σ’ όλη την Ελλάδα. Η παράσταση ταξίδεψε για πρώτη φορά τον Ιανουάριο του 2011 στη Σκιάθο σε συνεργασία με τον Δήμο Σκιάθου και το Μουσείο-Σπίτι του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη με αφορμή την επέτειο των 100 χρόνων από τον θάνατο του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη. Έκτοτε παρουσιάστηκε με μεγάλη επιτυχία σε πάνω από 50 πόλεις ανά την Ελλάδα και με πάνω από 80.000 θεατές με πάνω από 500 παραστάσεις.

Σκηνοθετικό σημείωμα

Ο ηθοποιός στον «Αμερικάνο» ως αφηγητής, ερμηνεύει μια περσόνα του Παπαδιαμάντη. Ο αφηγητής κρυφοκοιτάζει τη δράση και μεταμορφώνεται σε όλα τα πρόσωπα που αφηγείται με τη συνδρομή της μουσικής και των ήχων που δημιουργήθηκαν ειδικά για την παράσταση και που ερμηνεύονται ζωντανά από έναν μουσικό. Το αποτέλεσμα είναι ένας συνεχής διάλογος της ιδιόμορφης γλώσσας του Σκιαθίτη συγγραφέα που αποδίδεται αυτούσια με την σύγχρονη ζωντανή μουσική: το σύμπαν των ατμοσφαιρικών ήχων που παράγονται από μια ιδιαίτερη χρήση του πιάνου όπου παίζεται και ως σαντούρι συνάδουν με τον πλούτο και την δύναμη της συναρπαστικής παπαδιαμαντικής γλώσσας. Ηθοποιός και θεατές καλούμαστε να κοινωνήσουμε στον μυστηριώδη και μαγευτικό κόσμο του Παπαδιαμάντη, τον γεμάτο ποίηση και λυρισμό.

ΣΥΝΟΠΤΙΚΕΣ ΚΡΙΤΙΚΕΣ  ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗ (2009-2023)

 «…Είδα μια σμιλεμένη απλότητα, που ταίριαζε θαρρώ στη γοητευτική πλαστικότητα του πρωτότυπου κειμένου. Είδα με τι τρυφερότητα ανέβηκε στo άρμα των λέξεων και μας ταξίδεψε σε μέρη, σε χρόνους, σε ιδιώματα…»

Σάββας Πατσαλίδης- ΑΓΓΕΛΙΟΦΟΡΟΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ

«....Υπάρχει ένας ξεχωριστός τόπος ανάμεσα στη σκηνή και το κοινό, μια χώρα αόρατη που ονομάζεται Μαγεία. Κάποιες παραστάσεις σου απλώνουν το χέρι για να περάσετε μαζί σ'αυτήν την χώρα, κάποιες την καταπατούν και κάποιες σου κάνουν απεγνωσμένα νοήματα και βεβιασμένες χειρονομίες για να βρεθείς εκεί. "Ο Αμερικάνος" ανήκει στην πρώτη περίπτωση. Μας άπλωσε το χέρι με τρυφερότητα, χιούμορ και συγκίνηση και βρεθήκαμε μαζί στη χώρα της Μαγείας, σ'αυτόν τον ενδιάμεσο τόπο όπου ιδανικά συναντιούνται το Θέατρο κι ο Θεατής...»

ΕΞΩΣΤΗΣ Θεσσαλονίκης

«...Μακριά η διαδρομή του διηγήματος στη θεατρική σκηνή, μέσα από την εμπνευσμένη μεταφορά του από τον εκλεκτό Θανάση Σαράντο, που το σκηνοθέτησε με τη μορφή μονολόγου και το ερμηνεύει από το 2009 σε αλλεπάλληλες διαδοχικές θεατρικές σεζόν, το ταξιδεύει πιστά και αφοσιωμένα ανά την Ελλάδα και το μοιράζεται με χιλιάδες θεατές. Λιτή και ευθύβολη η σκηνοθετική του προσέγγιση αλλά και συγκινησιακά φορτισμένη, διεγείρει το συναίσθημά μας εισάγοντάς μας στο κλίμα της εποχής και την περιρρέουσα ατμόσφαιρα του διηγήματος ...»

Χριστίνα Κόκκοτα – ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΣ

«... Ο Σαράντος κατάφερε έναν άθλο: να διατηρήσει για μια 10ετία φρέσκο, ζωντανό και επιθυμητό έναν μονόλογο στην υπέροχη καθαρεύουσα του συγγραφέα του, την αναμεμειγμένη με στοιχεία τοπικού, Σκιαθίτικου, ιδιώματος. Με ευλαβικό σεβασμό απέναντι στον δύσκολο λόγο, με εντυπωσιακή δύναμη και πληθωρικότητα, αυτός ο σπουδαίος ηθοποιός απλώνεται, ξεχειλώνει επί σκηνής και «ντύνεται» ξεχωριστά όλα τα πρόσωπα του διηγήματος...»

Τόνια Μανιατέα – ΑΘΗΝΑΪΚΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ ΕΙΔΗΣΕΩΝ

«... Σκηνοθεσία, φωτισμός, συναίσθημα… ναι, ήταν κι αυτό διάχυτο στο χώρο. Όλα συνέτειναν σε ένα εκπληκτικό αποτέλεσμα. Ένα θρίαμβο! ...»

Νάσος Κονίτσας – NOISY.GR

«...”όργωσε” την Ελλάδα με το αριστουργηματικό διήγημα του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη "Ο Αμερικάνος", ο καλός ηθοποιός και σκηνοθέτης Θανάσης Σαράντος...»

Ιλειάνα Δημάδη – ΑΘΗΝΟΡΑΜΑ

«…Ο Θανάσης Σαράντος είναι επί σκηνής ο άνθρωπος-«ορχήστρα»…»

Αργυρώ Σταυρίδη – MONOPOLI.GR

«...Ο Θανάσης Σαράντος εντυπωσίασε το κοινό με την ερμηνεία του – ή μάλλον θα έπρεπε να πούμε… τις ερμηνείες του, αφού στα διαλογικά μέρη του κειμένου μεταπηδούσε με αφοπλιστική άνεση από το ένα πρόσωπο στο άλλο…»

Λυδία Ελιόγλου - ΕΒΔΟΜΗ ΚΑΒΑΛΑΣ

 «…Η σκηνική μεταφορά του διηγήματος -το οποίο παρέμεινε ανέπαφο- έδωσε με απλούστατα μέσα, σε μια εντελώς άδεια σκηνή και χωρίς «ψαγμένα» ευρήματα ή τερτίπια, ο Θ. Σαράντος …»

Kultourosoupa.gr

 «… Παράσταση με μιαν απέριττη αύρα, έδωσε έμφαση στην καθαρότητα της απλότητας και στη λιτή έκφραση, υπηρετώντας άμεσα το κείμενο και τιμώντας τη μνήμη του μεγάλου Έλληνα συγγραφέα…»

Αγγέλα Μάτζιου

«… Οι φωτισμοί δημιούργησαν εξ’ αρχής μια επιβλητική και υποβλητική ατμόσφαιρα, ενώ η κινησιολογία «κούμπωνε» άψογα με τη ροή του λόγου. Ο εξαιρετικός ερμηνευτής Θ. Σαράντος, κάνοντας «διάλογο» με ένα πιάνο επί σκηνής, καταφέρνει να σε μεταφέρει σε μια αλλοτινή εποχή, χωρίς σκηνικά, με μοναδικά εργαλεία ένα παλτό και μία βαλίτσα.

Κώστας Νταλιάνης, PATRASEVENTS.GR

«…Η παράσταση κερδίζει το στοίχημα. Κι όταν τελειώνει δεν ξέρεις για τι απ’ όλα να πρωτοχειροκροτήσεις. Ένα μονόπρακτο βασισμένο στον Παπαδιαμάντη, με έναν ηθοποιό και έναν συνθέτη επί σκηνής, αποδεικνύεται μακράν καλύτερο από άλλες πολυδιαφημισμένες υπερπαραγωγές...»

Φιλιώ Ράγκου – Η ΑΞΙΑ

«...Η διαχρονική αξία της ρέουσας παπαδιαμάντειας γλώσσας, το θέμα του διηγήματος που με έναν παράδοξο τρόπο γίνεται ξανά επίκαιρο στις μέρες μας, αλλά και η αφαιρετική και καλοδουλεμένη προσέγγιση του Σαράντου, είναι οι λόγοι που έδωσαν "πνοή" στην παράσταση η οποία συνεχίζει ακάθεκτη...»

Έλενα Γαλανοπούλου - SPIRTO.NET

«…Η σημασία του διηγήματος, που μετουσίωσε σε άριστο θεατρικό λόγο ο Θανάσης Σαράντος, είναι πρωτίστως η γλώσσα και το ταξίδι των θεατών σε μια άλλη Ελλάδα. Αυτή που δεν ζήσαμε, αυτή που δεν θα’ρθει ποτέ πάλι...»

Γιώργος Χριστοδούλου – Η ΣΦΗΝΑ