Ο Αιώνιος Σύζυγος μπορεί να είναι ένα από τα λιγότερο γνωστά μυθιστορήματα του Ντοστογιέφσκι, αλλά η ψυχογράφηση των χαρακτήρων το κατατάσσει, όπως λένε ορισμένοι κριτικοί, στα καλύτερα έργα του λόγω του στυλ και της δομής του. Ο Άλφρεντ Μπεμ το αποκαλεί «ένα από τα πιο ολοκληρωμένα έργα του Ντοστογιέφσκι όσον αφορά τη σύνθεση και την ανάπτυξή του».

Το μυθιστόρημα συγκρίνεται με μια τραγική κωμωδία. Το κύριο τραγικό γεγονός είναι ένας θάνατος. Με το κωμικό στοιχείο να είναι ο χαρακτήρας του Τρουσότσκι, ο οποίος φαίνεται να είναι προορισμένος για πάντα ένας ''Αιώνιος Σύζυγος''.

ΥΠΟΘΕΣΗ

Ένας μοναχικός άνδρας, ένας παλιός γόης (Αλεξέι Βελτσάνινοφ), ζει μόνος του σε μια επαρχιακή πόλη. Ένα βράδυ εμφανίζεται ξαφνικά σε αυτόν ένας παλιός γνώριμός του (Πάβελ Τρουσότσκυ), σύζυγος μιας επαρχιώτισσας κυρίας με την οποία ο πρώτος άνδρας είχε πριν από πολλά χρόνια ερωτική σχέση. Αυτή η γυναίκα, είχε στο μεταξύ πεθάνει. Ο απατημένος σύζυγος προσπαθώντας να επιβάλει στον εραστή την φιλία του, ξυπνάει στον πρώην αντίζηλό του αναμνήσεις από εκείνη την περασμένη εποχή. Που όμως θα καταλήξει αυτή η προσπάθεια του σύζυγου να προσφέρει την φιλία του στον εραστή;