Το Ελληνικό Παιδικό Μουσείο είναι ένα μη κερδοσκοπικό σωματείο κοινωφελούς χαρακτήρα με εκπαιδευτικό και πολιτιστικό σκοπό που ιδρύθηκε το 1987 στην Αθήνα από μια ομάδα νέων επιστημόνων με πρωτοβουλία της Σοφίας Ρωκ-Μελά, δασκάλας με ειδίκευση στην εκπαίδευση στα μουσεία.

Ο σκοπός του είναι να βοηθήσει τα παιδιά να αναπτύξουν όλο τους το δυναμικό, ώστε να γίνουν πολίτες οι οποίοι με σεβασμό στην ατομικότητά τους θα αποκτήσουν και κοινωνική συνείδηση και την αίσθηση της ανάγκης να συμβάλλουν στην κοινότητα που ζουν.

Ο σκοπός απευθύνεται σε όλα τα παιδιά χωρίς εξαίρεση, στις οικογένειες, στη σχολική κοινότητα και σε όσους ενδιαφέρονται για την πολύπλευρη ανάπτυξη των παιδιών ή σχετίζονται άμεσα ή έμμεσα με αυτά.

Tο 1994, με την πολύτιμη συνεργασία και υποστήριξη του Οργανισμού Πολιτισμού, Αθλητισμού και Νεολαίας του Δήμου Αθηναίων (ΟΠΑΝΔΑ) δημιούργησε το Παιδικό Μουσείο της Αθήνας που σήμερα, στεγάζεται στο ισόγειο του κτιρίου του Ωδείου Αθηνών.

Το Παιδικό Μουσείο της Αθήνας υπάρχει για να υποστηρίζει τα παιδιά και τις οικογένειες να καταλάβουν και να χαρούν τον κόσμο στον οποίο ζουν και να κάνουν τρόπο ζωής τη δια βίου μάθηση.

Το Παιδικό Μουσείο είναι ένα είδος  μουσείου ειδικά σχεδιασμένου για να εξυπηρετεί τις ανάγκες και τις δυνατότητες των παιδιών αλλά και των γονιών και των εκπαιδευτικών που συμβάλλουν στην ανάπτυξή τους. Είναι βασισμένο σε θεωρίες για το πώς μαθαίνει και αναπτύσσεται το παιδί πιο αποτελεσματικά. Σύμφωνα με έρευνες η μάθηση είναι πιο αποτελεσματική όταν στηρίζεται στην ενεργό συμμετοχή και στην εμπειρία με τα αντικείμενα.

Στο Παιδικό Μουσείο τα παιδιά μπορούν να παρατηρήσουν, να σκεφτούν, να ερευνήσουν, να παίξουν, να πειραματιστούν και να δημιουργήσουν.

Τα εκπαιδευτικά προγράμματα και τα εκθέματα είναι μελετημένα από ειδικούς επιστήμονες και συμβάλλουν στην ανάπτυξη του παιδιού, ενθαρρύνοντας την κριτική σκέψη, την πρωτοβουλία, τη δημιουργικότητα και την αυτονομία.

Τα εκθέματά του είναι τρισδιάστατα θεματικά περιβάλλοντα, ειδικά σχεδιασμένα για να ενθαρρύνουν την εξερεύνηση της θεματικής τους με βιωματικό τρόπο μέσα από τη χρήση αντικειμένων (hands on) και σχεδιάζονται με σεβασμό στις ανάγκες και τις δυνατότητες της κάθε ηλικίας καθώς και στη διαφορετικότητα των επισκεπτών και την ποικιλία των ενδιαφερόντων τους.

Τα εκθέματα που λειτουργούν στο Παιδικό Μουσείο της Αθήνας:

Φυσαλίδες

Στο έκθεμα μικροί και μεγάλοι εξοικειώνονται με τις φυσικές επιστήμες. Πειραματίζονται με διάφορα απλά αντικείμενα, σαπούνι και νερό. Παίζοντας, δημιουργώντας και παρατηρώντας αρχίζει η εξερεύνηση του κόσμου της επιστήμης και της τέχνης.

Το ABητάρι της διατροφής ( Χορηγός: ΑΒ ΒΑΣΙΛΟΠΟΥΛΟΣ Α.Ε.)

Το έκθεμα δίνει την ευκαιρία στους επισκέπτες - μικρούς και μεγάλους-  μέσα από παιχνίδι ρόλων στην αγορά τροφίμων να αλληλεπιδράσουν, να ανακαλύψουν και να αποκτήσουν χειροπιαστές εμπειρίες γύρω από την υγιεινή διατροφή και την αγωγή του καταναλωτή.

Γεια σου, Πυθαγόρα!

Το έκθεμα επιδιώκει μέσα από το παιχνίδι, να διευρύνει τις γνώσεις των παιδιών πάνω στις γεωμετρικές έννοιες και να ενθαρρύνει τα παιδιά να γνωρίσουν διάφορα γεωμετρικά σώματα με την άμεση επαφή και να πειραματιστούν με τα αντικείμενα του εκθέματος.

Κουζίνα, ανακαλύπτω τον κόσμο του μπισκότου (Χορηγός: Ε.Ι. ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ Α.Ε.)

Το έκθεμα επιδιώκει μέσα από πειράματα των πρώτων υλών ενός μπισκότου και συνταγές, αξιοποιώντας σκεύη, νέα και παλαιότερα, οι επισκέπτες να εξελίξουν έννοιες που  σχετίζονται με τη φυσική, τη χημεία, τα μαθηματικά και την τεχνολογία. 

Οδηγώ και περπατώ με ασφάλεια

Το έκθεμα εστιάζει στη μάθηση και την ανάπτυξη της γνώσης, της επίγνωσης, των δεξιοτήτων και συμπεριφορών, που είναι απαραίτητες για την ασφαλή συμμετοχή στην οδική κυκλοφορία. 

Οι έτσι και οι αλλιώς

Στο έκθεμα μικροί και μεγάλοι μπορούν να αναγνωρίσουν την ομορφιά της διαφορετικότητας, να συνεργαστούν, να αφυπνιστούν και να ευαισθητοποιηθούν στα σύγχρονα κοινωνικά προβλήματα, ώστε να λειτουργήσουν ως ενεργοί πολίτες.

Σοφίτα

Στο έκθεμα αυτό ενθαρρύνεται ο διάλογος μεταξύ των γενεών. Μικροί και μεγάλοι χρησιμοποιούν αντικείμενα από τις συλλογές του Μουσείου και συλλέγουν στοιχεία για την καθημερινή ζωή στα μέσα του 20ου αιώνα.

Χάρτες

Στο έκθεμα μικροί και μεγάλοι διακρίνουν τα βασικά χαρακτηριστικά ενός χάρτη, εντοπίζουν τα είδη χαρτών, εστιάζουν στις αντίστοιχες πληροφορίες που παρέχουν, προσανατολίζονται στον χώρο, παρατηρούν, περιγράφουν και  ερμηνεύουν τον κόσμο που μας περιβάλλει.

Μουσείο των γραμμάτων

Το «Μουσείο των Γραμμάτων» ιδρύθηκε τον Οκτώβριο του 2016, στην Αθήνα, στο 104ο Δημοτικό Σχολείο Αθηνών, στους Αμπελόκηπους από την ομάδα των παιδιών της πρώτης (α1) τάξης και τη δασκάλα τους. Αποστολή του είναι να βοηθήσει όλα τα παιδιά που πρωτομαθαίνουν τα γράμματα να τα μάθουν και να τα αγαπήσουν.

Συλλογές παιδιών

Στο έκθεμα αυτό μικροί και μεγάλοι εξοικειώνονται με τη συλλεκτική λειτουργία ενός μουσείου. Επινοούν διαφορετικούς τρόπους για να εκθέσουν τις προσωπικές συλλογές τους και να επικοινωνήσουν με τους επισκέπτες του μουσείου.

Παιχνιδότοπος (για οικογένειες με βρέφη μέχρι 3 ετών)

Ο Παιχνιδότοπος αποτελεί μια από τις βασικές λειτουργίες του Παιδικού Μουσείου. Σκοπός του είναι η εξοικείωση των παιδιών με το μουσείο από τη βρεφική τους ηλικία και η διαμόρφωση θετικής στάσης. 

Εκπαιδευτικά προγράμματα

Τα εκπαιδευτικά προγράμματα αποτελούν για το Ελληνικό Παιδικό Μουσείο τον κορμό της λειτουργίας του από τη στιγμή της ίδρυσής του. Αποτελούν έναν εναλλακτικό τρόπο προσέγγισης του μουσείου, μια βιωματική διαδικασία που δίνει πρωταγωνιστικό ρόλο στο παιδί, στην αξιοποίηση των αντικειμένων και στην ανάπτυξη ενός συμμετοχικού και ερευνητικού τρόπου μάθησης, με διαθεματική και διεπιστημονική διάσταση.

Σχεδιάζονται  σύμφωνα με

• Τις ανάγκες και τις δυνατότητες του κοινού που απευθύνονται (βρέφη, προνήπια, νήπια, μαθητές και μαθήτριες δημοτικού, γυμνασίου, για οικογένειες, για ΑμεΑ κ.λπ.)
• Τις δυνατότητες και τους περιορισμούς του χώρου που υλοποιούνται (Παιδικό Μουσείο της Αθήνας, άλλα μουσεία, σχολεία, εργοστάσια, νοσοκομεία, πλατείες κ.λπ. στην Αττική και την περιφέρεια)
• Τις βασικές αρχές του Διαθεματικού Ενιαίου Αναλυτικού Προγράμματος Σπουδών

Εκπαίδευση ενηλίκων

Το Ελληνικό Παιδικό Μουσείο από την ίδρυσή του διοργανώνει το σεμινάριο για ενήλικες «Εκπαίδευση στα μουσεία» με σκοπό οι εκπαιδευόμενοι:

• να συνδέσουν σύγχρονες παιδαγωγικές θεωρίες και θεωρίες μάθησης με τη μουσειακή εκπαίδευση
• να ασκηθούν σε ενεργητικές-βιωματικές μεθόδους εκπαίδευσης στα μουσεία
• να αξιοποιήσουν τα μουσεία ως ένα πολύτιμο εργαλείο πολιτισμού, μάθησης, ανάπτυξης δεξιοτήτων και εξέλιξης ικανοτήτων.

Πρόγραμμα εθελοντών

Το εθελοντικό πρόγραμμα αποτελεί ζωτικό άξονα λειτουργίας του Μουσείου και παίζει έναν πολλαπλό ρόλο, εκπαιδευτικό, λειτουργικό και αναπτυξιακό, αποτελώντας μια σταθερή υπηρεσία στην τοπική  κοινότητα.

Το «πρόγραμμα εθελοντών» του Μουσείου προτείνει ένα σύγχρονο μοντέλο για τον εθελοντισμό με έμφαση στην ενεργό συμμετοχή και αλληλεπίδραση και με στόχο το αμοιβαίο όφελος. Οι εθελοντές υποστηρίζονται ώστε να χρησιμοποιούν και να αναπτύσσουν όλο τους το δυναμικό μέσα από τη συνεχή εκπαίδευση και αξιολόγησή τους και τη συμμετοχή τους σε συναντήσεις και ομάδες εργασίας.