Με τη Μικρασιατική καταστροφή το 1922, δεκάδες χιλιάδες πρόσφυγες από την Ιωνία (Σμύρνη), θα κατακλύσουν τη Θεσσαλονίκη. Στον οικιστικό χώρο της Θεσσαλονίκης εγκαταστάθηκαν περί τους 110.000 πρόσφυγες, όταν ο πληθυσμός στην ίδια περιοχή ήταν περίπου 120.000.
Πολλοί πρόσφυγες εγκαταστάθηκαν στην Άνω Πόλη, κτίζοντας παράγκες σε επαφή με τα κάστρα, ενώ αρκετοί βρήκαν καταφύγιο στο κέντρο της πόλης, στους ναούς, με επίκεντρο τον ναό της Παναγίας Αχειροποιήτου, σε σχολεία, τεμένη και εμπορικές στοές. Παράλληλα, άλλοι πρόσφυγες αναπτύχθηκαν στην Καλαμαριά, την Τούμπα και την Αγία Φωτεινή, άλλοι κατευθύνθηκαν στα περίχωρα, κι εγκαταστάθηκαν σε στρατόπεδα, ή ίδρυσαν συνοικισμούς, σε ανάμνηση των αλησμόνητων πατρίδων (Κορδελιό, Μενεμένη, Ξηροκρήνη, Νέα Ευκαρπία, Νέα Κρήνη, Νέα Μηχανιώνα, Νέα Μαγνησία, Συκιές, Νεάπολη, Σαράντα Εκκλησιές).
Ένα χρόνο μετά την εγκατάστασή τους, το 1923, χιλιάδες παιδιά δεν έχουν καμία εκπαίδευση- η Πρόνοια και το κράτος δεν έχει δυνατότητες να παρέχει σχολικές υποδομές κι έτσι με πρωτοβουλία των ίδιων των προσφύγων, μία μοναδική ιστορία γεννιέται…
Στην αυλή του Ορφανοτροφείου «Μέγας Αλέξανδρος» στην Τούμπα, οι πρόσφυγες αδελφοί –και πρόγονοί μας- από την Σμύρνη έφτιαξαν με τα ίδια τους τα χέρια, από ξύλα και τενεκέδες, το πρώτο προσφυγικό σχολείο της Θεσσαλονίκης, όπου μέχρι και σήμερα υπάρχει το 56ο Νηπιαγωγείο Θεσσαλονίκης με την επιγραφή «Τενεκεδένιο Σχολείο».
Στην ιστορία μας αναβιώνεται μία αξιολάτρευτη παρέα προσφυγόπουλων του 1923, οι οποίοι μαζί με τους γονείς και τους αγαπημένους τους δασκάλους, τον –λόγιο- κύριο Χαρίλαο και την –μελωδικότατη- κυρία Πολυξένη, έγραψαν Ιστορία. Μέσα από τις λάσπες των προσφυγικών καταυλισμών ενώθηκαν, συν δημιούργησαν κάνοντας την αναποδιά παιχνίδι, την δυσκολία ελπίδα και την προσφυγιά αλληλεγγύη.
«ΤΟ ΤΕΝΕΚΕΔΕΝΙΟ ΣΧΟΛΕΙΟ», το θεατρικό έργο, βασισμένο σε πραγματικά ιστορικά στοιχεία, με αυθεντική πρωτότυπη μουσική και παραδοσιακά σμυρναίικα και ρεμπέτικα τραγούδια, ζωντανεύει φέτος στη σκηνή, ως ένα από τα πιο συγκινητικά κομμάτια της ιστορίας της Θεσσαλονίκης.
Το Τενεκεδένιο Σχολείο, σήμερα, βρίσκεται στην Πυλαία, ακόμα λέγεται Τενεκεδένιο και στεγάζει το 56ο Νηπιαγωγείο Θεσσαλονίκης.
