Σημείωμα σκηνοθέτη

“Ποιος φοβάται τη Βιρτζίνια Γουλφ”, ένα από τα αριστουργήματα της παγκόσμιας δραματουργίας. Ένα έργο που τοποθετείται ανάμεσα στα εκατό κορυφαία θεατρικά έργα όλων των εποχών. Ο Άλμπι στο αριστούργημά του «Ποιος φοβάται τη Βιρτζίνια Γουλφ» προβάλει τις σκέψεις του με έναν ιδιαίτερα καυστικό κι ευφυή λόγο συνδυάζοντας το ρεαλιστικό με το σουρεαλιστικό.

Ο Άλμπι κατεδαφίζει το αμερικανικό “πατρίς- θρησκεία- οικογένεια” και δημιουργεί τέσσερις χαρακτήρες που τους οδηγεί σε μια κούρσα εκτός ορίων. Οι ήρωες κουβαλούν τις δικές τους ενοχές και ζουν ο καθένας στη δική του ψευδαίσθηση. Σε ένα βράδυ με πολύ αλκοόλ, οι ήρωες θα έρθουν αντιμέτωποι με την προσωπική τους αλήθεια. Στο τέλος της βραδιάς ο κάθε ένας δοκιμάζει τις αντοχές του. Ο Άλμπι δημιουργεί ένα ρινγκ που όλοι μονομαχούν σε φαινομενικά παιγνίδια επικράτησης, επιβολής κι ελέγχου, σε παιχνίδια που η αποκάλυψη της αλήθειας σκορπίζει τους μύθους και ξεσκεπάζει τις ενοχές. Μέσα από τη σφοδρή σύγκρουση του κεντρικού ζευγαριού, ο Άλμπι, φωτίζει τον αέναο κι ανελέητο προσωπικό αγώνα του ανθρώπου για την κατάκτηση ενός ονείρου, την κατάκτηση ενός ιδανικού τρόπου ζωής που, όπως του έχουν μάθει, η πληρότητα θα φέρει την ευτυχία, η οποία όμως δεν έρχεται τόσο εύκολα. Οι ήρωες δείχνουν πως είναι ευτυχισμένοι μα σταδιακά αποκαλύπτεται η κατάθλιψή τους.

Ο Άλμπι χρησιμοποιεί ένα συμβολικό ζευγάρι, τον Τζορτζ και τη Μάρθα, και φωτίζει τη φαινομενικά ευτυχισμένη οικογένειά τους. Είχε πει σε συνέντευξή του πως οι άνθρωποι λένε ψέματα στον εαυτό τους για το ποιοι είναι και πώς βλέπουν τον εαυτό τους. «Το έργο μου αφορά την ανικανότητά μας να είμαστε αντικειμενικοί με τον εαυτό μας». Ο Τζορτζ και η Μάρθα συμμετέχουν σε αυτό το ψέμα. Έχουν δημιουργήσει τον δικό τους μύθο, τη δική τους φανταστική ιστορία, τη δική τους ψευδαίσθηση. Έπλασαν και τοποθέτησαν πλάι τους ένα ψέμα. Το ψέμα αυτό ίσως να είναι άλλος ένας συμβολισμός που έχει ανάγκη η ιδανική οικογένεια για την κατάκτηση του αμερικανικού ονείρου και της πολυπόθητης ευτυχίας. Στο τέλος της βραδιάς, όταν ο Τζορτζ ξεσκεπάζει το ψέμα μπροστά στους καλεσμένους, η Μάρθα καταρρέει. Φαίνεται πως το μίσος ανάμεσά τους έχει ξεπεράσει την αγάπη. Ο Τζορτζ σκορπάει τις ψευδαισθήσεις και δίνει χώρο είτε στην αλήθεια είτε σε νέες ψευδαισθήσεις. Η αποκάλυψη της αλήθειας όμως, ίσως και να δώσει το έναυσμα για μια νέα αρχή. Τα ναι και όχι που ξεστομίζει στο τέλος του έργου η Μάρθα στην αγκαλιά του Τζορτζ, δίνουν μια αλληγορική διάσταση για τη συνέχεια. Πολλά αλληγορικά στοιχεία κι ένα έργο που κινείται στα όρια του θεάτρου του παραλόγου. Ένα έργο που καταγγέλλει τις επιστημονικές ανακαλύψεις για τη δημιουργία κλώνων, για ανθρώπους με ίδια χαρακτηριστικά κι ένα κατηγορώ για την περιθωριοποίηση της διαφορετικότητας. Ένα έργο με αποκαλύψεις με καταιγιστικό ρυθμό, με διάθεση αυτοσαρκασμού της αμερικανικής κοινωνίας και του υποτιθέμενου ευδαιμονισμού. Το πέρασμα της νύχτας είναι σαρωτικό και το ποτό, απαραίτητο καύσιμο, όπως ξεστομίζεται, από μια ηλικία και μετά. Τα ξεσπάσματα δημιουργούν απρόβλεπτες συνθήκες. Η Χάνι φωνάζει βία, βία κι ο Νικ ορμάει στον ιστό της Μάρθας επιζητώντας την πανεπιστημιακή καριέρα. Όλοι, απογυμνωμένοι στο τέλος της βραδιάς, αναρωτιούνται με το βλέμμα τους αν αξίζει η όποια θυσία για το «βόλεμα» που απολαμβάνουν. Ένα έργο σκληρό με πολλή τρυφερότητα. Ένα απαιτητικό κείμενο στο οποίο ο Έντουαρντ Άλμπι αφήνει πολλές χαραμάδες για πολλαπλές αναγνώσεις. Και μόνο η ατάκα της Μάρθας «μόνοι μας είμαστε» αφήνει πολλές ερμηνείες στον υπάρχοντα χώρο της αλήθειας και των ψευδαισθήσεων.