Η ΘΑΛΑΣΣΑ ΚΑΙ Ο ΓΕΡΟΣ
Βασισμένο στο έργο του Έρνεστ Χέμινγουεϊ "Ο γέρος και η Θάλασσα"
Διασκευή - σκηνοθεσία: Μαρλέν Καμίνσκι
Πρωταγωνιστούν: Τάσος Νούσιας, Βασίλης Μηλιώνης, Φαίδρα Σούτου
Οι θεατρικές παραγωγές Δημήτρης Φωτόπουλος ΙΚΕ παρουσιάζουν τη
νέα τους παραγωγή «Η Θάλασσα και ο Γέρος» που θα παρουσιαστεί
φέτος το καλοκαίρι σε επιλεγμένα θέατρα σε όλη την Ελλάδα.
«Η Θάλασσα και ο Γέρος» είναι μια διασκευή βασισμένη στο κλασικό και
βραβευμένο με Πούλιτζερ έργο «Ο γέρος και η θάλασσα» του Έρνεστ
Χέμινγουεϊ μετά το οποίο του απονεμήθηκε και το Νόμπελ λογοτεχνίας. Το
έργο αυτό κατατάσσεται στα αριστουργήματα της παγκόσμιας λογοτεχνίας
και παρομοιάζεται με ομηρικό έπος.
Περιγράφει την ιστορία ενός ψαρά, του Σαντιάγο -τον οποίο υποδύεται ο
Τάσος Νούσιας- και το ταξίδι του στην ανεξερεύνητη και απέραντη
θάλασσα. Την επική συνάντησή του με ένα υπέροχο μπλε μάρλιν, το οποίο
ο ήρωας κατάφερε να ψαρέψει μετά από 84 ημέρες χωρίς ψαριά. Το ψάρι
είναι πολύ δυνατό, ο Σαντιάγο δεν καταφέρνει να το σκοτώσει και εκείνο
αγκιστρωμένο από την πετονιά του, τραβάει αυτόν και τη μικρή του βάρκα
όλο και πιο βαθιά στη θάλασσα για τρεις μέρες και τρεις νύχτες. Ο
Σαντιάγο τελικά καταφέρνει να σκοτώσει το ψάρι αλλά επειδή είναι πολύ
μεγάλο για να χωρέσει στη βάρκα το δένει στο πλάι της. Στο δρόμο της
επιστροφής καρχαρίες του επιτίθενται και τρώνε όλη τη σάρκα του
πελώριου ψαριού. Κάτω από αυτή την απλή ιστορία, κρύβεται ένας κόσμος
πλούσιος σε συμβολισμούς και μεταφορές για την αναζήτηση του σκοπού,
την αντοχή του ανθρώπινου πνεύματος και τη συγκρουσιακή σχέση του
ανθρώπου με το φυσικό περιβάλλον.
Ο Μανολίνο, τον οποίο υποδύεται ο Βασίλης Μηλιώνης, είναι ο
αφοσιωμένος νεαρός μαθητευόμενος του Σαντιάγο. Καθώς ο πατέρας του
δεν του επιτρέπει πια να βγαίνει για ψάρεμα με τον Σαντιάγο, ο Μανολίνο
μπορεί να τον επισκέπτεται μόνο στις ονειροπολήσεις και τα νυχτερινά του
όνειρα στη θάλασσα και έτσι πραγματοποιείται η σύνδεση μεταξύ μνήμης,
παρόντος και μέλλοντος.
Ο Χέμινγουεϊ έγραψε την ιστορία το 1951 και η Μαρλέν Καμίνκσι την
μεταφέρει στη σύγχρονη εποχή μας. Με αφορμή τον τίτλο, προστέθηκε η
φιγούρα της Θάλασσας που θα ερμηνεύσει η χορεύτρια Φαίδρα Σούτου
και με τη φωνή της η Evelyn Assouad.
«Η ανάδυση του εαυτού στην άγρια φύση είναι μια φυγή από την ασφάλεια και την
ατροφία του πνεύματος που παράγει η ασφάλεια. Είναι για χάρη της απελευθέρωσης του
ανθρώπινου πνεύματος και, στην πορεία, ο άνθρωπος γίνεται μέρος της βαθιάς αρμονίας
του φυσικού σύμπαντος». Λέο Γκούρκο «Η ηρωική παρόρμηση στο Ο γέρος και η θάλασσα»
ΣΚΗΝΟΘΕΤΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ
Διαβάζοντας την ιστορία από την οπτική του βιομηχανοποιημένου και
σύγχρονου περιβάλλοντος του 21ου αιώνα, μου ήρθε στο μυαλό η
αρχέγονη πάλη και αρμονία μεταξύ του Ανθρώπου και της Φύσης. Αν
κάποιος έχει μάθει πώς να λειτουργεί μαζί και μέσα στη φύση αντί να
προσπαθεί να τη κατακτήσει και να τη καταστρέψει, δεν υπάρχει όριο στο
βάθος μιας πραγματικής κατανόησης των μυστηρίων της. Η μοίρα του
ανθρώπου δεν μπορεί να διαχωριστεί από τη μοίρα των ωκεανών. Παρόλα
αυτά, 70 χρόνια από όταν γράφτηκε η ιστορία, άμεσος ή έμμεσος
ανθρώπινος αντίκτυπος έχει βλάψει την υγεία των ωκεανών, κάτι που με
τη σειρά του επηρεάζει τη ζωή στη στεριά. Συνδυάζοντας κείμενο με χορό
και 3D animation προβολές, ευελπιστώ να προσκαλέσω το κοινό να
βυθιστεί σε ένα ολιστικό σκηνικό σύμπαν στο οποίο ίσως να μπορέσουν να
θυμηθούν την αναπόφευκτη και αινιγματική σύνδεσή μας με τη φύση.
Σύμφωνα με τα λόγια του Lmi Ponifasio (θεατρικός σκηνοθέτης από τη
Σαμόα και χορογράφος) “δεν είναι δυνατόν να αλλάξουμε την ανθρώπινη
συμπεριφορά χωρίς να αναθεωρήσουμε την πνευματικότητά μας.” Δεν
μπορούμε απλώς να ελπίζουμε ότι μόνο χρησιμοποιώντας την τεχνολογία,
ξοδεύοντας χρήματα, θεσπίζοντας κατευθυντήριες γραμμές θα
αποφύγουμε την κλιματική έκτακτη ανάγκη και την ανθρωπογενή
καταστροφή των φυσικών οικοτόπων και της βιοποικιλότητας.
Ως καλλιτέχνες είναι καθήκον μας να βρούμε τρόπους για να βελτιώσουμε
την ποιότητα του τρόπου με τον οποίο οι άνθρωποι νιώθουν, ακούνε,
βλέπουν και αγγίζουν τον κόσμο. Ποιος είναι ο ρόλος μας στη γη; Είμαστε
μέρος των διεργασιών της γης και αυτές οι διεργασίες συνέβαιναν πολύ
πριν από εμάς και θα συμβαίνουν πολύ καιρό αφότου φύγουμε.
Μαρλέν Καμίνσκι